Karuzela postaw 1974 / 2009
Prace nad Karuzelą postaw podjęliśmy w reakcji na dokonywane przez krytyków arbitralne wybory artystów i oceny ich dzieł. Artysta i filozof zarazem Jan Stanisław Wojciechowski tak krótko przedstawia tą ważną dla nas pracę: « Karuzela postaw to próba ogarnięcia poprzez abstrakcyjny model wszystkich istniejących i wirtualnych postaw artystycznych.„ »
Od lewej Paweł Freisler, Emil Cieślar, Marek Ławrynowicz, Halinka Zawadzka, Jan Stanisław Wojciechowski.
Niewątpliwie Jaś. W. ma rację, ale w istotne pracy było podjęcie wprost zagadnienie wartości. W owym czasie powszechnie afiszowanego indyferentyzmu, było to nieznośnym nietaktem. Ugruntowane w środowiskach artystycznych przekonanie o apolityczności sztuki wykluczało nawet słowo „wolność” jako niestosowne, tak jakby nijak się ono miało do jej świata, co dopiero zaś mówienie o takich wartościach jak dobro, piękno czy prawda.
Odbywający sią w tym czasie w Warszawie zjazd AICA (1975) sprowokował nas do sformułowania pytania:
W myśl jakich wartości czynione są oceny artystycznych faktów? By na nie odpowiedzieć, tworzyliśmy plansze gier, które rozgrywaliśmy z zaprzyjaźnionymi artystami i publicznością. Tak wyłonił się ostateczny, przestrzenny schemat „Karuzeli postaw”. Przyjął on formę ośmiościanu, bryły platońskiej. Przekątne ośmiościanu reprezentuję trzy ludzkie fakultety poznawcze: rozum, intuicję i zmysły. Wierzchołkom przypisujemy sześć skrajnych definicji sztuki:
A – Sztuka to sztuka
B – Sztuka to funkcja
C – Sztuka to dzieło
D – Sztuka to business
E – Sztuka to fetysz
F – Sztuka to utopia
Za tymi ironicznymi formułami kryją się w rzeczywistości podstawowe wartości:
– prawda
– pożytek
– przyjemność
– rozsądek
– dobro
– piękno.
Wpisujący się w schemat ludzie dokonują świadomego aktu wyboru, u podstaw którego leży różnorodność. (…) „Karuzela postaw” była opisem naszych pierwotnych intuicji odnoszących się do wolności. Wolnośç jest tu rozumiana przez nas jako wyraz indywidualnych wyborów hierarchii wartości.
Ludzie, którzy brali udział w tych grach, dopełniali nieświadomie aktu przypisania się do świata wartości, opartego na różnicach między ich przekonaniami.
Praca ta pozwoliła nam również dokonać analizy naszych własnych motywacji, le˝àcych u podstaw naszych prac.
Załączono są tu przykładowo schemat gry z 1975 roku:
Ośmiościan z nazwiskami artystów Galerii Repassage © Elżbieta Dembińska-Cieślar
© Elżbieta Dembińska-Cieślar
« Mały Louvre » ośmiościan z wydrukami na płótnie fotograficznej dokumentacji działań artystów Galerii Repassage
Performens w Galerii Zachęta w 1993 r
Laisser un commentaire